เล่นโน้ตกันได้อย่างไร

Credit : คุณ JapHarmonica แห่ง

http://www.acousticthai.net/community/showthread.php?tid=6753

Update 02/01/54 : คุณ Jap ทำ Blog แล้ว เข้าเยี่ยมชมได้เลยครับ

http://japharmonica.wordpress.com/

หลังจากที่เลือกชนิดได้แล้ว วันนี้มาต่อกันดีกว่า ว่ามันจะเล่นโน้ตกันได้อย่างไร

harmonica ส่วนใหญ่จะเล่นโดยใช้ทั้งการ เป่า และ ดูด ผิดกับเครื่องดนตรีอื่น ที่จะเป่าอย่างเดียว

โน้ตปกติที่เราคุ้นเคยกันก็คือ
โด เร มี ฟา ซอล ลา ที

หรือบางคนก็เรียกเป็น
C D E F G A B
ซึ่ง C=โด D=เร E=มี F=ฟา G=ซอล A=ลา B=ที

มาตรฐานจึงให้เล่นโน้ต เป่า สลับกับ ดูด
ก็เลยให้ โด มี ซอล เล่นโดยการเป่า
ส่วน เร ฟา ลา เล่นโดยการดูด
คราวนี้ก็เหลือ ที ชึ่งก็ให้เล่นโดยการดูดเหมือนกัน โด รอบใหม่จะได้เริ่มเป่าใหม่

มาเริ่มจาก tremolo harmonica กันก่อน เอารูปมาจาก suzuki เหมือนเดิม

ช่วงกลาง (middle octave) ก็จะเรียงกันสวยงาม
C d E f G a C b
(ตัวใหญ่=เป่า ตัวเล็ก=ดูด)
จะมีสลับก็แค่ ที–โด

แต่ต้องระวังในช่วงเสียงต่ำ–สูง มันก็จะเยื้องกันเล็กน้อย ตามภาพ เพราะมันดูดมากกว่าเป่านั่นเอง

ข้อดีของการเรียงโน้ตแบบนี้ก็คือ จะได้ไม่สับสนกับการเป่า–ดูด ไม่อย่างนั้นก็จะเป็นว่า เล่น โด เดี๋ยวก็เป่า เดี๋ยวก็ดูด งงตายเลย
ข้อดีอีกอย่างของการสลับโน้ตก็คือ ถ้าเป่า ไม่ว่าจะตรงไหน ก็จะได้เสียง โด มี ซอล ชึ่งถ้ามีพื้นมาบ้างก็จะรู้ว่า มันคือ คอร์ด C Major ชึ่งจะตรงกับ key ของ harmonica นั่นเอง ทำให้ เล่นยังไง ก็เพี้ยนยาก

มาดูที่ diatonic harmonica กันบ้าง

ดูตรง key C แล้วกันนะ ก็จะเห็นว่า ช่อง 4-7 ก็จะเรียงเหมือนกัน Cd Ef Ga Cb ง่ายดี
แต่พอช่วงเสียงสูง ก็จะเยื้องเล็กน้อย โดนจะตัดเสียง ที ออกไป เป็น dE fG aC
ส่วนตรงเสียงต่ำ ก็จะตัด ลา ออกไป แถมเอา ซอล มาแทนฟาด้วย แบบนี้ Cd Eg Gb

แล้วทำไมต้องทำแบบนี้ ก็คนคิดที่ชื่อ Richter เค้าต้องการให้เวลาดูดช่วงเสียงต่ำเป็น (เร) ซอล ที เร ซึ่งก็คือ คอร์ด G Major นั่นเอง แถมถ้าเพิ่มเสียงฟาจากช่องที่5 คราวนี้ก็จะกลายเป็น คอร์ด G7 เลย OHHHHH GODDDDD

สุดท้าย มาดูที่ chromatic harmonica

ก็เล่นง่ายๆเลย ไม่ต้องคิดมาก Cd Ef Ga Cb แล้วก็ให้ C มันซ้ำกันไปเลย จะได้เล่นง่ายขึ้น
แต่ก็จะมีปุ่มกดด้านข้าง ทำให้เสียงสูงขึ้นมาครึ่งเสียง หรือที่เรียกว่า sharp นั่นเอง

 

 

สำหรับมือใหม่ ก็แนะนำ tremolo หรือ diatonic harmonica

โดยให้เลือกที่ตรงกลางเป็นพลาสติก จะเล่นง่ายสุด
(มันจะมีทั้ง พลาสติก, ไม้ หรือ โลหะ)

ยี่ห้อที่ราคาถูกหน่อยก็ made in Chaina เช่น golden cup, lark, hero, johnson
คุณภาพก็สมราคา

ส่วนยี่ห้อดีหลายอัน ก็ออกรุ่นราคาถูกมา เช่น Hohner silver star (Germany), Suzuki easy rider (Japan) หรือ Huang เสียงก็สมราคาเหมือนกัน (คือไม่ดีมากนั่นเอง)

ถ้าอยากได้เสียงดีหน่อยก็ต้อง
Hohner: big river, special 20, marine band (ไม้)
Suzuki: folk master, blues master
Lee Oskar หรือ Tombo (น่าจะเป็นบริษัทเดียวกันไปแล้ว)

หมายเหตุ : ส่วนล่างนี้เป็นข้อคิดเห็นส่วนตัว ขอเพิ่มเติมจากของคุณ JapHarmonica

– สำหรับมือใหม่ นอกจาก tremolo และ diatonic แล้วผมขอเพิ่ม Chromatic ด้วย จากเหตุผลที่เคยเขียนเล่าเมื่อวันก่อน ซึ่งถ้าทุนน้อยก็สามารถใช้ของจีนยี่ห้อ Tower ได้ (ราคาประมาณ 200-300 บาท) เนื่องจาก Chromatic ไม่ต้อง Bend เสียง ตอนซื้อเพียงเลือกโดยไล่ (ใช้เครื่อง Test เสียงของทางร้าน ไม่ใช่เอาปากเราไปเป่าไล่เสียง) ว่าเสียงออกครบทุกช่อง (เคยมีประสบการตรงว่าเลือกกันนานเลยครับ) ทุกเสียงเป็นใช่ได้แล้วครับ Chromatic ของ Tower รุ่นนี้คุณภาพเกินราคาคุ้มค่าครับ (แม้จะกินลมไปบ้างเนื่องจากไม่มี Wind Save เหมือนยี่ห้อแพงๆ แต่คิดบวกซะว่าทำให้ปอดเรามีพลังมากขึ้น 555) ถึงช่องเป่าจะไม่เหมือน Hohner และ Suzuki แต่มีวิธีแก้ไขให้ใกล้เคียงได้ (เพื่อต่อไปในอนาคตท่านเปลี่ยนมาใช้ Hohner หรือ Suzuki จะได้ชินปาก และลิ้นในการควบคุมเสียง) ใครซื้อมาใช้ comment ทิ้งไว้ได้ผมจะลงรูปวิธีทำให้ เนื่องจากอธิบายโดยไม่มีเครื่องอยู่ในมือจะนึกภาพไม่ออกครับ

– ของจีนไม่ใช่มีแค่ golden cup, lark, hero, johnson แต่รวมถึง Hohner และ Suzuki ด้วย รุ่นถูกๆ เดี๋ยวนี้ผลิตในจีนหมดแล้ว ให้สังเกตุจากราคา ถ้า Hohner ราคาต่ำกว่า 800 ลงมาทำในจีนหมด (เช่น Silver Star. Folk Blue, Puck, Little Lady) ของ Suzuki จะมีอยู่รุ่นหนึ่ง (ขออภัยที่จำชื่อรุ่นไม่ได้) ราคาประมาณ 450 บาท ประกอบในจีน แต่ลิ้น (Reed) ผลิตจากญี่ปุ่นคุณภาพดีสามารถหยิบมา Bend เสียงได้แทบทุกอัน ถ้าราคาต่ำกว่านี้ไม่ได้บอกว่าใช้ไม่ได้ แต่ให้ลอง Bend เสียงก่อนซื้อทุกตัว (ซึ่งลำบากเพราะต้องใช้ปากเรา ไม่สามารถใช้เครื่องเป่าลม Test ได้)

– การหาซื้อ Harmonica โดยเฉพาะของ Hohner ไม่แนะนำที่หลังกระทรวง (ความคิดเห็น และประสบการจากการไปมาทุกร้าน โดยเฉพาะร้านใหญ่ที่สุดในหลังกระทรวง) เพราะบอกราคาแพงมาก และไม่มีมนุษย์สัมพันธ์ที่ดีกับลูกค้า (อาจเข้าไปดูรุ่น และราคาเพื่อเปรียบเทียบได้) แนะนำให้ซื้อที่เวิ้งนครเขษม หรือลัคกี้ประตูน้ำ แต่ถ้าเป็นของ Suzuki แนะนำร้านธีระมิวสิค เวิ้งนครเขษม ซึ่งเป็นผู้แทนจำหน่าย (และมีอัธยาศัยดีมาก)

– หนังสือ Harmonica โดย อ.นพดล ฉิมท้วม เป็นการสอน Harmonica แบบ Tremolo แนะนำสำหรับผู้ที่ต้องการความสุขจากการเล่นเครื่องดนตรีชิ้นนี้ เพราะผู้แต่งเตรียมบทเพลงไว้ให้ท่านพร้อมสรรพ ไม่ต้องกังวลเรื่องหาโน๊ตมาเล่นไม่ได้ หรือได้โน๊ตมา แต่เสียงจาก Harmonica ไม่ครบเล่นไม่ได้ เล่นไปเรื่อยๆ แล้วท่านจะพัฒนาขึ้นแบบไม่รู้ตัว ทั้งปาก ลิ้น และการใช้ลม (และกลุ่มผู้เล่น Harmonica ก็จะพัฒนาขึ้นด้วย)